Beynəlxalq elmi jurnal

ISSN: 2663-0419 (elektron versiya)

ISSN: 2218-8754 (çap versiyası)

Beynəlxalq elmi jurnal

ISSN: 2663-0419 (elektron versiya)

ISSN: 2218-8754 (çap versiyası)

contentImg
SCImago Journal & Country Rank
№ 1, 2022
Məqaləni yüklə fullIssue_icon

Kolloid dispers sistemlərin stabilləşdirilməsi üçün nanohissəciklərin tətbiqi

Vəliyev E.F., Əliyev Ə.A.


Neftqazelmitədqiqatlayihə İnstitutu, SOCAR, Bakı Azərbaycan
AZ1122, Azərbaycan, Bakı, H.Zardabi küç., 88А: elchinf.veliyev@socar.az 

Xülasə

A-
A+
Bu gün işlənmənin son mərhələsində olan neft yataqlarının sayının artması ilə əlaqədar layda maye axınlarının istiqamətinin dəyişdirilməsi üsulları xüsusi aktuallıq kəsb edir. Kollektorda yüksək keçiricilikli zonaların mövcud olması su ilə sıxışdırılmanın səmərəliliyini azaldır və praktiki olaraq sıxışdırılmamış neftli zona yaradır. Bunun qarşısını almaq üçün yüksək keçiricilik zonalarının keçiriciliyini azaltmaq və filtrasiya axınlarını sıxışdırılmadan təsirlənməyən zonalara yönləndirmək lazımdır. Bu məqsədlə istifadə edilən ən geniş yayılmış işçi agentlər müxtəlif gel kompozisiyalarıdır. Təqdim olunan işdə TiO2 nanohissəciklərinin əlavə edilməsi ilə kolloid-dispers gel (KDG) tərkibi işlənilmişdir. Alınmış kompozisiyaların reoloji tədqiqatları aparılmış, termiki stabilliyi və zeta potensialı öyrənilmişdir. Alınan nəticələr lay modeli təcrübələri ilə təsdiq edilmişdir. Nanohissəciklərin əlavə edilməsi fazalararası səthi gərginliyi azaldıb və kolloid dispersiya gellərinin reoloji sabitliyini, zeta potensialını və RF/RRF qiymətlərini artırmışdır. KDG-də nanohissəciklərin kritik konsentrasiyası 1000 mln-1 olaraq təyin edilmişdir. Sistemin psevdoplastik davranışı, aşağı termokimyəvi deqradasiya və maye/hava sərhədində səthi gərilmənin 47% azalması müşahidə edilmişdir. Hissəciklərin orta ölçüsünün azalması 10%-dən çox olmamışdır. Nanohissəciklərin olması kolloid sistemin zeta potensialını və onun termiki stabilliyini 43% artırıb. RF/RRF dəyərləri baza tərkib ilə müqayisədə 173% və 59% yüksək olmuşdur. TiO2 nanohissəciklərinin iştirakı ilə kolloid dispers gellərin kinetik gel əmələ gəlmə mexanizmi təklif edilmişdir.

Açar sözlər: zeta potensialı, kolloid dispers gellər, səthi gərginlik, qalıq müqavimət əmsalı, işlənmənin son mərhələsində olan yataqlar


ƏDƏBİYYAT

Aalaie J., Rahmatpour A. Preparation and swelling behavior of partially hydrolyzed polyacrylamide nanocomposite hydrogels in electrolyte solutions. J.of Macromol. Sci., Part B, Vol. 47, No. 1, 2008, pp.98108, DOI: 10.1080/00222340701746085.

Al-Assi A.A., Willhite G.P., Green D.W., McCool C.S. Formation and propagation of gel aggregates using partially hydrolyzed polyacrylamide and aluminum citrate. SPE J., Vol. 14, No. 3, 2009, pp. 450-461.

Bjorsvik M., Hoiland H., Skauge A. Formation of colloidal dispersion gels from aqueous polyacrylamide solutions. Colloids and Surfaces A: Physicochemical And Engineering Aspects, Vol. 317, No. 1-3, 2007, pp. 504-511.

Coste J.P., Liu Y., Bai B., Li Y., Shen P., Wang Z., Zhu G. In-depth fluid diversion by pregelled particles. Laboratory study and pilot testing. In: SPE/DOE Improved Oil Recovery Symposium. Tulsa, Oklahoma, April 2000, Paper Number: SPE-59362-MS.

Fielding R.C., Jr., Gibbons D.H., Legrand F.P. In-depth drive fluid diversion using an evolution of colloidal dispersion gels and new bulk gels: an operational case history of North Rainbow Ranch unit. SPE/DOE Improved Oil Recovery Symposium, Tulsa, Oklahoma, April 1994, Paper Number: SPE-27773-MS.

Ismayilov R.G.,Veliyev E.F. Emulsifying composition for increase of oil recovery efficiency of viscous oils. Azerbaijan Oil Industry, No. 5, 2021, pp. 22-28 (in Russian).

Kadyrov R.R., Veliyev E.F., Safiulina A.R. Improvement of well repair and insulation technologies Publishing House UGNTU (Ufa State Petroleum Technical University), Ufa, 2022 (in Russian). 

Mack J.C. and Smith J.E. In-depth colloidal dispersion gels improve oil recovery efficiency. SPE/DOE Improved Oil Recovery Symposium, Oklahoma, April 1994, Paper Number: SPE 27780-MS. 

Natarajan D, McCool C.S., Green D.W., Willhite G.P. Control of In-Situ Gelation Time for HPPAM-Chromium Acetate Systems. SPE/DOE Improved Oil Recovery Symposium, Tulsa, OK, (19-22 April 1998), Paper SPE 39696-MS.

Pu W., Zhao S., Wang S., Wei B., Yuan C., Li Y. Investigation into the migration of polymer microspheres (PMs) in porous media: Implications for profile control and oil displacement. Colloids and Surfaces A: Physicochemical and Engineering Aspects, Vol. 540, 2018, pp. 265-275. 

Ranganathan R., Lewis R., McCool C.S., Green D.W., Willhite G.P. Experimental study of the gelation behavior of a polyacrylamide/aluminum citrate colloidal-dispersion gel sys-tem. SPE Journal, Vol. 3, No. 4, 1998, pp. 337-343, Paper Number: SPE-52503-PA.

Skauge T., Spildo K., Skauge A. Nano-sized particles for EOR. 2010, Paper Number: SPE-129933-MS. 

Smith J.E. Performance of 18 polymers in aluminum citrate colloidal dispersion gels. SPE International Symposium on Oil-field Chemistry, San Antonio, Texas, February 1995, Paper Number: SPE-28989-MS. 

Spildo K., Skauge A., Aarra M.G., Tweheyo M.T. A new polymer application for North Sea reservoirs. SPE Res. Eval. And Eng., Vol. 12, No. 3, 2009, pp. 427-432, Paper Number: SPE-113460-PA. 

Spildo K., Skauge A., Skauge T. Propagation of colloidal dispersion gels (CDG) in laboratory corefloods. SPE Improved Oil Recovery Symposium, Tulsa, Oklahoma, USA, April 2010, Paper Number: SPE-129927-MS.

Suleimanov B.A. Slip effect during filtration of gassed liquid. Colloid journal, 59 (6), 1997, pp. 807-812 (in Russian). Suleimanov B.A., Guseynova N.I., Veliyev E.F. Control of displacement front uniformity by fractal dimensions. SPE Russian Petroleum Technology Conference, Moscow, Russia, October 2017a, Paper Number: SPE-187784-MS.

Suleimanov B.A., Ismayilov R.H., Abbasov H.F., Wang W.Z., Peng S.M. Thermophysical properties of nano- and micro-fluids with [Ni5 (μ5-pppmda)4Cl2] metal string complex particles. Colloids and Surfaces A: Physicochemical and Engineering Aspects, Vol. 513, 2017b, pp. 41-50.

Suleimanov B.A., Latifov Y.A., Veliyev E.F. Softened water application for enhanced oil recovery. SOCAR Proceedings, No. 1, 2019, pp. 19-29.

Suleimanov B.A., Latifov Y.A., Veliyev E.F., Frampton H. Low salinity and low hardness alkali water as displacement agent for secondary and tertiary flooding in sandstones. SPE Annual Caspian Technical Conference and Exhibition. 2017, November, Baku, Azerbaijan, Paper Number: SPE-188998-MS.

Suleimanov B.A., Veliyev E.F., Aliyev A.A. Impact of nanoparticle structure on the effectiveness of pickering emulsions for EOR applications. ANAS Transactions, Earth Sciences, Vol. 1, 2021, pp. 82-92.

Suleimanov B.A., Veliyev E.F., Naghiyeva N.V. Preformed particle gels for enhanced oil recovery. International Journal of Modern Physics B, Vol. 34, No. 28, 2020, 2050260.

Veliyev E.F. Application of amphiphilic block-polymer system for emulsion flooding. SOCAR Proceedings, No. 3, 2021, pp. 78-86.

Veliyev E.F. Enhanced oil recovery combined technique on the base of APRS. Prospecting and Development of Oil and Gas Fields, Vol. 4, No. 81, 2021a, pp. 41-48 (in Russian).

Veliyev E.F. Prediction method for coning process. Azerbaijan Oil Industry, No. 3, 2021б, pp.18-25. (in Russian).

Veliyev E.F., Aliyev A.A. Propagation of nano sized CDG deep into porous media. In SPE Annual Caspian Technical Conference. 2021, October, Paper Number: SPE-207024-MS.

Vishnyakov V., Suleimanov B., Salmanov A., Zeynalov E. Primer on Enhanced Oil Recovery. Gulf Professional Publishing. 2019, 222 p.

Wang D., Han P., Shao Z., Hou W., Seright R.S. Sweep improvement options for the Daqing oil field. SPE Reservoir Eval. Eng., Vol. 11, No. 1, 2008, pp. 18-26.

Yadav U.S. and Mahto, V. Investigating the effect of several parameters on the gelation behavior of partially hydrolyzed polyacrylamide–hexamine–hydroquinone gels. Industr. Eng. Chem. Research., Vol. 52, No. 28, 2013, pp. 9532-9537, DOI: 10.1021/ie400488a.

Zhao S., Pu W., Wei B., Xu X. A comprehensive investigation of polymer microspheres (PMs) migration in porous media: EOR implication. Fuel, Vol. 235, 2019, pp. 249-258.

DOI: 10.33677/ggianas20220100071