Beynəlxalq elmi jurnal

ISSN: 2663-0419 (elektron versiya)

ISSN: 2218-8754 (çap versiyası)

Beynəlxalq elmi jurnal

ISSN: 2663-0419 (elektron versiya)

ISSN: 2218-8754 (çap versiyası)

contentImg
SCImago Journal & Country Rank
№ 1, 2020
Məqaləni yüklə fullIssue_icon

Türkiyədə və bitişik rayonlarda orta və güclü zəlzələlərin başlanğic parametrləri (1938-2017-ci illər)

Kalafat D.

Boğaziçi Universiteti, Kandilli Zəlzələlərin Tədqiqi İnstitutu və Rəsədxanası 34684, Çəngəlkoy-İstanbul, Türkiyə: e-mail: kalafato@boun.edu.tr

Xülasə

A-
A+
 Tədqiqatın başlıca məqsədi inversiya metodunun köməyi ilə zəlzələ ocaqlarının parametrlərinin hesablanması, seysmik momentin fokus mexanizminə və tenzoruna müvafiq olaraq Türkiyə ərazisində və bitişik rayonlarda tektonik pozulmaların tiplərinin bankının hazırlanmasından, həmçinin regional gərginliklərin hesablanmasından ibarətdir. İşin əsəs vəzifəsi başlangıc parametlərinin – Türkiyədə və bitişik rayonlarda baş vermiş tektonik pozulmaların mexanizmələrinin – məlumatların bütov bazasına toplanmasından ibarətdir və bu da tədqiqatçıların diqqətinə çatdırmaq məqsədi daşıyır ki, instrumental seysmologiya 1938-ci ildən tətbiq edilməyə başlanmışdır və bu gün də istifadə olunur. Bu iş əvvəllər aparılmış tədqiqatların təzələnməsi və təkmilləşdirilməsi məqsədilə aparıl-mışdır. Tektonik pozulmaların parametrlərinin təxminən 70%-i bu tədqiqatın çərşivəsində hesablanmışdır. Məqalə həmçinin əvvəllər baş vermiş zəlzələlərin bütün çatışmayan parametrlərinin hesablanması yolu ilə həmcinsli və kompleks məlumatların bazasının ha-zırlanmasına həsr edilmişdir. Hər bir zəlzələnin parametrlərindən (istiqamət, uzanma,əyilmə meyli, seysmik moment Mo, zaman maqnitudası Mw, sıxılma və gərginlik azimutunun P və T oxları) istifadə etməklə Türkiyənin regionlarında regional gərginliklərin və ox istiqamətlərinin hesablanmasının, seysmik momentin tenzor dəstinin köməyi ilə tektonik pozulmaların regional tiplərinin xəritəsi hazırlanmışdır. Nəticədə məqalədə 1950 zəlzələ ocaqlarının (Mw ≥ 4.0) parametrləri və tektonik pozulma müstəvisinin həlli ümumi-ləşdirilmişdir.

Açar sözlər: fokus mexanizmi, Türkiyə, seysmik momentin tenzoru, ocaqların parametrləri, moment maqnitudası

 

ƏDƏBİYYAT

Alptekin Ö. Focal mechanisms of earthquakes in Western Turkey and their tectonic implications. Ph.D. thesis, New Mexico Institute of Mining and Technology Socorro, New Mexico, 1973, 95 p.

Alptekin Ö., Nabalek J.N., Toksöz M.N. Source mechanism of Bartın earthquake on September 3, 1968 and thoughts on active tectonics of Black Sea. Bulletin of Earthquake Research, No. 60, 1985, pp. 5-38 (in Turkish).

Alsan E., Tezuçan L., Başarır E., Ayhan E., Sancaklı N. July 5, 1983 Biga earthquake and aftershock activity. Earthquake Research Bulletin, V. 46, 1984, pp. 50-75 (in Turkish).

Barka A., Kadinski-Cade K. Strike-slip fault geometry in Turkey and its influence on earthquake activity. Tectonophysics, V. 7, 1988, pp. 663-684, DOİ: 10.1029/ TC007i003p00663.

Buyukaşıkoglu S. According to the seismological data, the characteristics of the Eurasian-African plate border in Anatolia and the eastern Mediterranean. Associate Professor Thesis, ITU MF, Istanbul, 1979 (in Turkish).

Canıtez N., Büyükaşıkoğlu S. Seismicity of the Sinop Nuclear Power Plant Site, unpublished final report. İTÜ, İstanbul, 1984.

Canıtez N., Toksöz M.N. Focal mechanism and source depth of earthquakes from body and surface wave data. Bull. Seismol. Soc. Am., V. 61, 1971, pp.1369-1379.

Canıtez N., Üçer S.B. Computer determinations for the fault plane solutions in and near Anatolia. Tectonophysics, V. 4 (3), 1967, pp. 235-244.

Comninakis P.E., Papazachos B.C. Seismicity of the Eastern Mediterranean and some tectonic features of the Mediterranean Ridge. Geological Society of America Bulletin, V. 83, 1972, pp. 1093-1102.

Dewey J.F., Şengör A.M.C. Aegean and surrounding regions: Complex multiplate and continuum tectonics in a convergent zone. Geological Soc. of Am. Bull., V. 90, 1979, pp. 84-92.

Dreger D. Manual of the time-domain moment tensor inverse Code (TDMT_INVC) Release 1.1. Berkeley Seismological Laboratory, 2002, p. 18.

Eyidoğan H. A discussion on the mainshock and aftershock characteristics of the 13 March 1992 Erzincan earthquake. Geophysics, V. 6, No. 2, 1992, pp.103-112 (in Turkish).

Eyidoğan H. Seismotectonic properties of Bitlis-Zagros thrust Zone. Ph.D. Thesis, ITU Mining Faculty, Istanbul, 1983, 111p. (in Turkish).

Eyidoğan H., Jackson J. A seismological study of normal faulting in the Demirci, Alaşehir and Gediz earthquakes of 1969-1970 in the Western Turkey. Implications for the nature and geometry of deformation in the continental crust. Geophys. J. R. Astr. Soc., V. 81, 1985, pp. 569-607.

Eyidoğan H., Toksöz M.N., Gülen L., Nabalek J. Aftershock migration following the 1983 Horasan-Narman earthquake. MIT Earth Resources Laboratory unpublished report, 1987.

Gephard J.W. FMSI: A FORTRAN program for inverting fault/slickenside and earthquake focal mechanism data to obtain the original stress tensor. Comput. Geosci., V. 16, 1990, pp. 953-989.

Jackson J., McKenzie D.P. Active tectonics of the Alpine-Himalayan Belt between western Turkey and Pakistan. Geophys. J. R. Astron. Soc., V. 77, 1984, pp.185-264.

Kalafat D. Catalogue of source parameters of moderate and strong earthquakes for Turkey and its Surrounding Area (1938-2015). Tubitak Technical Report, 2016, 90 p. (in Turkish).

Kalafat D. Investigation of the tectonic structures of Anatolia in terms of earthquake mechanisms. Earthquake Research Bulletin, No. 77, July 1998, pp. 1-217 (in Turkish).

Kalafat D. Seismicity and active tectonics of Southwestern Anatolia and Its Surroundings. Earthquake Research Bulletin, No. 63, 1988, pp. 5-98 (in Turkish).

Kalafat D. Investigation of some major earthquakes in recent years in terms of focus mechanism. Earthquake Research Bulletin, No. 66, 1989, pp. 6-33 (in Turkish).

Kalafat D. Source parameters of moderate and strong earthquakes for Turkey and its surrounding area (1938-2017). JpGU Meeting 2018 Japan Geoscience Union, Presentation No. S-SS08, 20-24 May 2018, Makuhari Messe Chiba, Japan, pp. 29-30.

Kalafat D., Gürbüz C., Üçer S.B. Investigation of the structure of the crust and upper mantle in the western Turkey. Earthquake Research Bulletin, No. 59, 1987, pp. 43-64 (in Turkish).

Kalafat D., Kekovalı K., Güneş Y., Yılmazer M., Kara M., Denız P., Berberoğlu M. A Cataloque of source parameters of moderate and strong earthquakes for Turkey and its Surrounding Area (1938-2008). Boğaziçi University Publication, No.1026, Bebek-İstanbul, 2009, 43 p.

Kalafat D., Toksöz N.M. Seismicity and tectonics of the Black Sea. SMP13-P04. Japan Geoscience Union Meeting, May 22nd – 26th 2016, Makuhari Messe, Tokyo-Japan, pp. 4-5.

Kalafat D., Yılmazer M., Kekovalı K., Kafadar N., Öğütçü Z., Horasan G., Güneş Y., Suvarıklı M. An example of the development of the seismic network on an institutional scale in Turkey: Development and modernization of the Kandilli Observatory and Earthquake Research Institute seismic network. Active Tectonic Research Group 9. Meeting ATAG9 Book of Abstracts, University of the Cumhuriyet MF, Sivas, 22 to 24 September 2005, pp.1-2 (in Turkish).

Kocaefe S., Ataman G. Seismo-tectonic events in Anatolia-1: Investigation of the region in the triangle of Antalya-Fethiye-Denizli. Hacettepe University Journal of Earth Sciences, V. 2, No. 1, 1976, pp. 55-70 (in Turkish).

McKenzie D.P. Active tectonics of the Mediterranean region. Geophys. J. R. Astr. Soc., V. 30 (2), 1972, pp. 109-185.

McKenzie D.P. Active tectonics of the Alpine-Himalayan Belt: Aegean Sea and surrounding regions. Geophys. J. R. Astr. Soc., V. 55, 1978, pp. 217-254.

Mercier J., Vergely P., Delibassis N. Comparison between deformation deduced from the analysis of recent faults and from focal mechanisms of earthquakes (An example: The Paphos region, Cyprus). Tectonophysics, V. 19, No. 4, 1973, pp. 315-332.

NOA National Observatory of Athens, Greece (http://www.noa.gr).

Nowroozi A.A. Focal mechanism of earthquakes in Persia, Turkey, west Pakistan and Afghanistan and plate tectonics of the Middle East. Bull. Seismol. Soc. Am., V. 62, 1972, pp. 823-850.

Öcal N. Determination of the mechanism of some Anatolian Earthquakes. A Symposium on earthquake mechanism: (J. Hodgson, ed.), Publ. Dom. Osb. Ottawa, V. 24, No. 10, 1960, pp. 365-370.

Öcal N., Üçer S.B., Taner D. October 6, 1964 Manyas-Karacabey Earthquake. Ministry of National Education, Istanbul Kandilli Observatory Seismology Publications, No. 11, 1968 (in Turkish).

Pacheco J.F., Estabrook C.H., Simpson D.W., Nabelek J.L. Teleseismic body wave analysis of the 1988 Armenian earthquake. Geophy. Res. Letters, V. 16, No. 12, 1989, pp. 1425-1428.

Pinar A., Honkura Y. Repture process of the 1992 Erzincan earth-quake and its implication for seismotectonics in eastern Turkey. Geophys. Res. Lett., V. 21, No. 18, 1994, pp. 1971-1974.

Pinar A., Kalafat D. Source process and seismotectonic implications of the 1995 and 1996 Cyprus, Eastern Mediterranean Region, earthquakes. Tectonophysics, V. 301, 1999, pp. 217-230.

Reilınger R., McClusky S., Vernant P., Lawrence S., Ergintav S., Cakmak R., Kadirov F., Guliev I., Stepanyan R., Nadariya M., Hahubia G., Mahmoud S., Sakr K., Arrajehi A., Paradissis D., Al-Aydrus A., Prilepin M., Guseva T., Evren E., Dmitrotsa A., Filikov S.V., Gomez F., Al-Ghazzi R., Karam G. GPS Constraints on continental deformation in the Africa-Arabia-Eurasia continental collision zone and ımplications for the dynamics of plate interactions. Journal of Geophysical Research, William Byrd Press for John Hopkins Press, United States, No. 111, 2006, pp. 1-26, DOI: 10.1029/2005JB004051.

Saikia C. Modified frequency–wave number algorithm for regional seismograms using Filon’s quadrature; modelling of Lg waves in eastern North America. Geophys. J. Int., V. 118, 1994, pp. 142-158.

Snoke J.A. FOCMEC: FOcal MEChanism determinations. International handbook of earthquake and engineering seismology (W.H.K.Lee, H.Kanamori, P.C.Jennings and C.Kisslinger, eds.), Academic Press. San Diego, Part B, 2003, pp.1629-1630.

Sokos E., Zahradnik J. Evaluating centroid moment tensor uncertainty in the new version of ISOLA software. Seismo-logical Research Letters, V. 84, No. 4, 2013, pp. 656-665, DOI: 10.1785.

Stewart S.G., Kanamori H. Complexity of repture in large strike-slip earthquakes in Turkey. Physics of the Earth and Planetary Interiors, V. 28, 1982, pp. 70-84.

Şengör A.M.C., Büyükaşıkoğlu S., Canıtez N. Neotectonics of the Pontides: ımplications for “incompatible” structures along the North Anatolian Fault. J. Struct. Geol., V. 5, 1983, pp. 211-216.

Taymaz T. The source parameters of the Çubukdağ (W. Turkey) earthquake of 1986 October 11. Geophys. J. Int., V. 113, 1993, pp. 260-267.

Taymaz T., Eyıdoğan H., Jackson J. Source parameters of large earthquakes in the East Anatolian Fault Zone (Turkey). Geophys. J. Int., V. 106, 1991b, pp. 537-550.

Taymaz T., Jackson J.A., McKenzie D. Active tectonics of the north and central Aegean Sea. Geophys. J. Int., V. 106, 1991a, pp. 433-490.

DOI: 10.33677/ggianas20200100037