Beynəlxalq elmi jurnal

ISSN: 2663-0419 (elektron versiya)

ISSN: 2218-8754 (çap versiyası)

Beynəlxalq elmi jurnal

ISSN: 2663-0419 (elektron versiya)

ISSN: 2218-8754 (çap versiyası)

contentImg
SCImago Journal & Country Rank
№ 2, 2022
Məqaləni yüklə fullIssue_icon

Skin-faktor və psevdo-skin-faktorun qaz quyusunun məhsuldarlığına təsiri

Dadaş-zadə M.Ə., Əliyev İ.N.

 

Azərbaycan Dövlət Neft və Sənaye Universiteti AZ1010 Bakı, Azərbaycan, Azadlıq prospekti, 16/21

Xülasə

A-
A+

Apa­rıl­mış təh­lil gös­tə­rir ki, qaz qu­yu­su­nun hid­ro­di­na­mik ta­mam­lan­ma­mış ol­du­ğu hal­da, la­yın qu­yu­di­bi zo­na­sın­da ke­çi­ri­ci­lik po­zu­lur. Bu isə ona işa­rə edir ki, qu­yu­di­bi zo­na­nın ke­çi­ri­ci­li­yi ve­ril­miş pa­ra­met­rin hə­qi­qi kə­miy­yə­ti­ni əks et­dir­mir. De­mə­li, ke­çi­ri­ci­lik bu pa­ra­met­rin hə­qə­qi kə­miy­yət­lə ya­na­şı qaz qu­yu­su­nun qu­yu­di­bi­nin və qu­yu­di­bi zo­na­sın­dan ası­lı­dır. Təc­rü­bə­də bu gös­tə­ri­ci­ni ox­şar  ke­çi­ri­ci­lik ad­lan­dı­rır­lar. Qeyd et­mək la­zım­dır ki, bu iki ke­çi­ri­cik­lə­rin mü­qa­yi­sə­si qu­yu­da də­yi­şik­lik­lə­rin və ta­mam­lan­ma də­rə­cə­si­ni aş­kar et­mək­də bö­yük fay­da kəsb edir. Bu pa­ra­metr­lə­rin də­yi­şil­mə­si ve­ril­miş qu­yu­nun məh­sul­dar­lı­ğı­na tə­sir edə­cək­dir. Be­lə hal­da la­yın qu­yu­di­bi zo­na­sı­nın ke­çi­ri­ci­li­yi­nin ar­tı­rıl­ma­sı­na və qaz qu­yu­su­nun hid­ro­di­na­mik na­ta­mam­lıq pa­ra­met­ri­nin azal­ma­sı­na yö­nəl­miş təd­bir­lə­rin apa­rıl­ma­sı­nın zə­ru­riy­yə­ti ya­ra­nır. Qeyd et­mək la­zım­dır ki, bu pa­ra­met­rin nə­zə­rə alın­ma­sı qaz qu­yu­su­nun məh­sul­dar­lı­ğı­nı ar­tır­maq üçün bu və ya di­gər üsu­lun  təd­biq edil­mə­si­nə im­kan ya­ra­dır.

Be­lə hal­da, qu­yu­lar­da la­yın qu­yu­di­bi zo­na­sın­da ke­çi­ri­ci­li­yin də­yiş­mə­si qu­yu­di­bi təz­yi­qin mü­şa­hi­də­si üçün qra­fik­lə­ri­nin baş­lan­ğıc in­ter­va­lı­nın for­ma­sı­na tə­sir edə­cək­dir.

Qaz ya­taq­la­rı­nın iş­lən­mə və is­tis­mar mə­sə­lə­lə­ri­nin həl­li­nə ba­xıl­ma­sı za­ma­nı, qu­yu­di­bi zo­na­nın çirk­lən­mə­si­nin nə­zə­rə alın­ma­sı­nın va­cib­li­yi ilə se­çi­lən mə­sə­lə­lə­rə rast gə­li­nir. Qeyd olu­nan qu­yu­di­bi zo­na­da­kı mü­rək­kəb­ləş­mə­lə­rin in­ten­siv­li­yin­dən ası­lı ola­raq mə­sa­mə­lik və ke­çi­ri­ci­lik gös­tə­ri­ci­lə­ri aşa­ğı dü­şür və ye­kun­da qu­yu­nun məh­sul­dar­lı­ğı­nın aşa­ğı düş­mə­si­nə sə­bəb olur. Ya­zı­lan­la­rı nə­zə­rə al­maq­la məh­sul­dar­lı­ğa tə­sir də­rə­cə­si­ni təs­vir edən “skin-fak­tor” an­la­yı­şı­nı təd­biq olu­nur. Təc­rü­bə­də bu pa­ra­metr (-4 ÷ +20) С in­ter­va­lın­da də­yi­şir və qaz qu­yu­su­nun de­bi­ti­ni əhə­miy­yət­li də­rə­cə­də aşa­ğı sa­lır.

Mə­qa­lə­də “skin-fak­to­run” qaz qu­yu­su­nun sər­fi­nə tə­si­ri­ni nə­zə­rə alan, onun ya­ran­ma­sı­nın tən­zim­lən­mə­si­nə və əv­vəl­cə­dən gös­tə­ri­lən pro­ses­lər­lə mü­ba­ri­zə me­tod­la­rı­nı tək­lif et­mə­si­nə im­kan ya­ra­dan me­to­di­ka ve­ril­miş­dir.


Açar söz­lər
: məh­sul­dar­lıq, skin-fak­tor, psev­do skin-fak­tor, ümu­mi skin-fak­tor

 

ƏDƏBİYYAT

 

Инструкция по комплексному исследованию газовых и газоконденсатных пластов и скважин (под ред. Г.А.Зотова, З.С.Алиева). Недра. Москва, 1980, 301 с.


Муфазалов Р.Ш. Скин-фактор и его значение для оценки состояния около скважинного пространства продуктивного пласта. Изд. УГНТУ. Уфа, 2005, 44 с.


Муфазалов Р.Ш. Скин-фактор. Исторические ошибки и заблуждения, допущенные в теории гидродинамики нефтяного пласта. Георесурсы, Казань, No. 5(55), 2013, с. 34-48.


Муфазалов Р.Ш. Скин-фактор. Фундаментальные зависимости параметров пласта, скважины и оборудования. Материалы международной научно-практической конференции: Актуальные вопросы разработки нефтегазовых месторождений на поздних стадиях. Изд. УГНTУ. Уфа, 2010, с. 80-93.


Пирсон С.А. Учение о нефтяном пласте. Гостоптехиздат. Москва, 1961, 569 с.


Салаватов Т.Ш. Элементы эксплуатации горизонтальных скважин при разработке нефтяных месторождений. Маариф. Баку, 2001, 84 с.


Щелкачев В.Н. Разработка нефтеводоносных пластов при упругом режиме. Гостоптехиздат. Москва, 1959, 467 с.

 

DOI: 10.33677/ggianas20220200086